Η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ και ο ΧΥΤΑ Φυλής (συμβολή στην διαβούλευση)
Η Φυλή δεν είναι μόνο ένα μνημείο περιβαλλοντολογικού μακελειού , αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου για τις επόμενες γενιές όπως λέει η επιτροπή αναφορών του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Η Φυλή είναι και η βάση πάνω στην οποία κτίστηκε ολόκληρο το συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική. Είναι η εγκατάσταση στην οποία θάβουμε πάνω από το 90% των απορριμμάτων που παράγουμε στην Αττική.
Είναι η εγκατάσταση που φιλοξενεί το μοναδικό εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης (το μεγαλύτερο στην Ευρώπη) και την μοναδική μονάδα αποτέφρωσης επικίνδυνων νοσοκομειακών αποβλήτων σε όλη την Ελλάδα.
Εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζω την άποψη πως το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κανείς αν θέλει να αλλάξει το παρωχημένο συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης στην Αττική , είναι να κλείσει τον ΧΥΤΑ Φυλής. Μόνο αν γνωρίζουμε πως ο ΧΥΤΑ Φυλής θα κλείσει οριστικά , θα υποχρεωθούμε να αναζητήσουμε άμεσα και σοβαρά τις εναλλακτικές λύσεις της ήπιας και αποκεντρωμένης διαχείρισης.
Τότε θα υποχρεωθούμε να βρούμε τους χώρους για τους νέους ΧΥΤΥ και τις μονάδες επεξεργασίας ( ΜΕΑ) γιατί άλλη Φυλή που μπορούμε να θάβουμε 2.000.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο δεν υπάρχει στην Αττική.
Τότε θα σηκώσουμε τα μανίκια για να υλοποιήσουμε τα τοπικά σχέδια διαχείρισης με διαλογή στην πηγή και να μειώσουμε τον όγκο των απορριμμάτων που θα θάβουμε τελικά .
Η μέρα που θα κλείσει ο σημερινός ΧΥΤΑ Φυλής δεν αργεί. Οι υπηρεσιακοί του ΕΔΣΝΑ λένε ότι αυτό θα γίνει στα τέλη του 2018 όταν θα ολοκληρωθεί και η Β΄ Φάση.
Όμως αυτό δεν πρέπει να εφησυχάζει κανένα.
Υπάρχουν κάποιοι τοπικοί παράγοντες που δεν θα τους χαλούσε καθόλου να ενεργοποιηθεί το σενάριο της Γ΄ Φάσης στην Φυλή. Δηλαδή να έχουμε μια νέα επέκταση της εγκατάστασης που θα συντηρήσει την «λύση της Φυλής» για μερικά χρόνια ακόμα .
Σε αυτήν την περίπτωση και κάποια οικόπεδα θα πουλούσαν πάλι σε τιμές Κολωνακίου και θα συνεχιζόταν για πολλά χρόνια ακόμα το πάρτι με τις αντισταθμιστικές εισφορές.
Εκτός από τους τοπικούς παράγοντες όμως , υπάρχουν και άλλοι που δεν θα τους χαλούσε καθόλου η ενεργοποίηση του σεναρίου της Γ΄ Φάσης.
Είναι κάποιοι αυτοδιοικητικοί από την Ανατολική Αττική ( αλλά όχι μόνο από εκεί) , που έχουν βολευτεί τόσα χρόνια με την λύση της Φυλής και δεν θέλουν να βάλουν μπελάδες στο κεφάλι τους με ΧΥΤΥ και με μονάδες επεξεργασίας ( ΜΕΑ).
Θεωρούν πως οι κάτοικοι της δυτικής Αττικής το έχουν συνηθίσει το σκουπίδι και δεν θα αντιδρούσαν σε μια ακόμα επέκταση, ενώ οι κάτοικοι της ανατολικής Αττικής θα αντιδράσουν αν ακούσουν για ΧΥΤΥ.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί δήμαρχοι δεν συμφωνούν στο να μειωθούν οι αντισταθμιστικές εισφορές στον δήμο της Φυλής. Εγώ με τον παρά μου … που λέει και ο λαός.
Εκτός από αυτούς βέβαια το σενάριο της Γ΄ Φάσης θα βόλευε μια χαρά και τα κατεστημένα εργολαβικά συμφέροντα που παίζουν μονοπωλιακά στην Φυλή.
Φανατικοί υποστηρικτές της «λύσης Φυλή» είναι και το συνδικαλιστικό κατεστημένο στον ΕΔΣΝΑ το οποίο είναι αντίθετο στην ιδέα της αποκεντρωμένης διαχείρισης στο όνομα των συμφερόντων του ΕΔΣΝΑ!!
Ας είμαστε ειλικρινείς λοιπόν .Ο κίνδυνος υπάρχει . Και όσο πλησιάζει η ώρα της ολοκλήρωσης και της Β΄ Φάσης στην Φυλή χωρίς να είναι έτοιμοι οι νέοι ΧΥΤΥ , το σενάριο της Γ΄ Φάσης θα ευνοείται όλο και πιο πολύ.
Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους , οι διαδικασίες για την χωροθέτηση και την κατασκευή των νέων ΧΥΤΥ έχουν ήδη καθυστερήσει πολύ και αυτό γεννά εύλογες ανησυχίες.
Η διατύπωση που υπάρχει στην απόφαση της Ε.Ε του ΕΔΣΝΑ για τον ΧΥΤΑ Φυλής είναι πολύ ασαφής και πρέπει να αλλάξει για μην υπάρχουν δεύτερες σκέψεις σε κανένα.
Λέει η απόφαση : Αντιμετώπιση βραχυπρόθεσμων αναγκών σε χώρους ταφής με αξιοποίηση των δυνατοτήτων στο Χ.Υ.Τ.Α Φυλής ή/και αξιοποίηση θέσεων που έχει ήδη εγκριθεί η καταλληλότητα τους ως Χ.Υ.Τ.Υ. (Ν. 3164/2003).
Και παρακάτω λέει : Οριστικό κλείσιμο του Χ.Υ.Τ. Φυλής με την άμεση εκπόνηση σχεδίου αποκατάστασης του και ενεργοποίηση του με την έναρξη λειτουργίας των νέων χώρων.
Επειδή λοιπόν στα μυαλά αυτών που αναφέραμε πιο πάνω αυτή η έναρξη λειτουργίας των νέων χώρων μπορεί να αναβάλλεται διαρκώς όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα , καλό είναι να γίνουμε πολύ πιο σαφείς.
Στην νέα αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ λοιπόν πρέπει να υπάρχει η ρητή δέσμευση πως με τη πλήρωση των κυττάρων της Α΄ και της Β΄φάσης ο ΧΥΤΑ θα κλείσει οριστικά και πως δεν υπάρχει κανένα σενάριο επέκτασης ή νέας φάσης.
Πρέπει επίσης να υπάρχει σαφής δέσμευση για την απομάκρυνση του Αποτεφρωτήρα παθογόνων από την Φυλή και η μετεγκατάσταση του σε ειδικά επιλεγμένο χώρο .
Σε ότι αφορά το ΕΜΑΚ . Το ΕΜΑΚ μπορεί να παίξει ένα σπουδαίο ρόλο στην νέα περίοδο κυρίως στην επεξεργασία των ΒΑΑ με την μετατροπή της μιας εκ των τριών γραμμών επεξεργασίας οργανικών του ΕΜΑΚ σε γραμμή επεξεργασίας αποβλήτων. Δεν είναι όμως σωστή η θέση που διατυπώνετε στην απόφαση της Ε.Ε του ΕΔΣΝΑ για το νέο ΠΕΣΔΑ μου μιλά για «αναβάθμιση και επέκταση της δυναμικότητας του ΕΜΑΚ Λιοσίων τουλάχιστον στους 400.000 tn». Το ΕΜΑΚ είναι ήδη μεγάλο και δύσκολα διαχειρίσιμο.
Στην απόφαση της Ε.Ε του ΕΔΣΝΑ «υιοθετείται» η διάρθρωση της περιφέρειας σε δυο διαχειριστικές ενότητες που υπήρχε μέχρι τώρα. Η μια διαχειριστική ενότητα περιλαμβάνει τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα και η άλλη περιλαμβάνει όλη την στερεά Αττική , που παράγει το 99,89% του συνόλου των αποβλήτων.
Θεωρώ πως με την διατήρηση αυτών των δυο διαχειριστικών ενοτήτων συντηρούμε ένα σοβαρό λάθος των προηγούμενων περιφερειακών σχεδιασμών.
Οι διαχειριστικές ενότητες πρέπει να είναι περισσότερες και σε κάθε διαχειριστική ενότητα πρέπει να γίνεται ολοκληρωμένη διαχείριση των ΑΣΑ από την προδιαλογή έως την τελική διάθεση . Μόνο έτσι θα μπορέσει να κτιστεί το νέο αποκεντρωμένο μοντέλο της εναλλακτικής διαχείρισης.
